استرس بارداری موضوع بسیار مهمی است که در این مقاله به آن می‌پردازیم و راهکارهای لازم برای کاهش استرس بارداری را بیان می‌کنیم …
فهرست مطالب
استرسهای دوران بارداری
اکثر مادران هنگام بارداری دچار اضطراب و استرس بارداری می‌شوند که برای سلامتی خود و جنین‌شان خطرناک است. علت اینکه این استرس بارداری در مادران ایجاد می‌گردد، ممکن است این باشد که: مادران قبل‌از این به راحتی کارهای خانه و اطراف خود را مدیریت می‌کردند و به حرفه خود و مسایل مربوط به خود رسیدگی می‌کردند و در دوران بارداری ناچارند که علاوه‌بر کارهای سابق، سلامتی خود و جنین را نیز کنترل کنند و از جنین خود نگهداری کنند.
یکی دیگر از دلایل ایجاد استرس بارداری در مادران باردار، می‌تواند علایم حاملگی و تنش‌های فیزیولوژیکی باشد که برای مادر ایجاد می‌شود. مانند: حالت تهوع و درد بدن، یبوست و علائم دیگر حاملگی … که اینها منجر به ایجاد افکاری استرس‌زا در مادر می‌شود.
از دیگر دلایلی که منجر به استرس بارداری، در مادران باردار می‌شود، می‌توان به وجود تجربیات منفی در زندگی مادر اشاره كرد. همانند از دست دادن شغل و یا اختلافاتی که در روابط يا رابطه با شريك زندگی خود دارد و يا مشكلات روزمزه … و این تجربیات به دلیل همزمان شدن با وجود فرزندی که می‌بایست مادر از او نگهداری کند و سلامت خود و او را تضمین کند، دوچندان می‌گردد.
گاها استرس بارداری به دلیل این به وجود می‌آید که مادر نگران این است که، سرانجام او و فرزندش خواهد شد و آیا می‌تواند فرزند خود را به سلامتی به دنیا بیاورد؟ و یا ممکن است دچار مواردی مثل: سقط‌جنین یا نقص در فرزند و يا پيش‌آمدهاي خطرناك ديگر بشود. همه اين موارد و آینده ابهام‌آمیزی که در ذهن مادر وجود دارد، موجب استرس و افزایش استرس بارداری در مادران می‌گردند.
بجز این عوامل، مواردی که در لحظه‌ا و ناگهانی به وجود می‌آیند، مثل: قرار گرفتن در شرایط دشوار زندگي روزمره، مثل: ترافیک یا مشغله‌های دشوار روزمره، سخت شدن کارها یا به وجود آمدن تنش در روابط و یا به‌هم ریختن وضعیت فیزیکی مادر در افزایش استرس بارداری تاثیر دارند.
تاثيرات اضطراب بارداری بر جنين
آنچه که مهم است اینست که: این استرس بارداری، بايد برای حفظ سلامتی مادر و جنین کنترل گردد و وگرنه منجر به علائم وخیم‌تری همانند: بالا رفتن فشارخون مادر و یا ایجاد دیابت بارداری و یا تضعیف سیستم ایمنی بدن مادر و كودك یا عوارض روحی، همانند: افسرده شدن و تنش در مادر می‌گردد. همچنین استرس بارداری، می‌تواند بر جنین تاثیرات بسیار تاثیر مخربی گذاشته و باعث افزایش ترشح کورتیزول در کودک گردد که این امر بعدها می‌تواند منجر به عوارضی مانند: پوکی استخوان، بیماری‌هایی همانند: افسردگی، لاغری یا چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی و اختلالات ديگر، در نوزاد گردد.
از مشکلات دیگری که ااسترس بارداری، می‌تواند در جنین به وجود بیاورد، مشکلاتی در زمینه قدرت ايیمنی جسمی کودک در آينده و یا کاهش و افزایش وزن او و بیش‌فعال شدن او و عوارض ناگوار بيشمار ديگري که می‌تواند از استرس بارداری، در جنین ناشی شود، همچون، سردرد، سرگیجه، عصبی شدن، ایجاد ترس، نگرانی، کابوس، خستگی، مشکلاتی همچون، ناتواني در تامین اکسیژن و یا مشکلات رشدي در کودکان بعد از تولد مي‌باشند. بنابراین بسیار مهم است که این استرس بارداری در مادران و دوران بارداری کنترل گردد.
در ادامه به روش‌هایی که می‌تواند به کنترل استرس دوران بارداری در مادران باردار کمک کند، اشاره مي‌كنيم:
روشهای كاهش استرس بارداری
در وهله اول مشاوره گرفتن مادر باردار در زمینه کنترل استرس بارداری و آگاه شدن به اینکه استرس بارداری در او چه زمان‌هایی ایجاد می‌شود و یا اوج می‌گیرد؟ و چه تأثیراتی بر جسم او و جنين او در آينده، خواهد گذاشت؟ بسیار مهم است. بعد از آگاهی و پذیرش، مادر می‌تواند برای کاهش استرس بارداری خود ورزش‌های متناسب با دوران بارداری و حتی پیاده‌روی را جزء برنامه روزانه خود قرار دهد و یا تمریناتی همانند: مراقبه يا تمرینهای تنفسی مخصوص، ذهن آگاهی و کسب آرامش از طریق یوگا بسیار می‌توانند در کنترل ااسترس بارداری مادر کمک‌کننده باشند.
همچنین مادر می‌تواند برای ذهنیتی که در او منجر به استرس بارداری می‌گردد، بعد از آگاه شدن از آنها فعالیتهای دیگری را جایگزین کند و یا باورهای مثبت را انتخاب کرده و بعد از آن خود را مشغول فعالیتهای مثبتی كند، همچون: مطالعه کتابهایی که به آنها علاقه‌مند می‌باشد و یا انجام کارهای هنری که در روحیه او تاثیرگذار هستند.
باورهای مثبت در كاهش استرس بارداری
نکته مهم اینست که، مادر او بتواند در استرس بارداری، بر افکار خود کنترل لازم را بدست بیاورد و به این دوران به عنوان دورانی که موقتی است و قادر خواهد بود به بام موفقیت و سلامتی آنرا پشت سر بگذارد و فرزند سالمی را بدنیا بیاورد، نگاه كند و به توانمندی خود ایمان بیاورد و مرتباً افکار و باورهای سالم را به خود گوشزد و یادآوری کند. تکرار افکار و باورهای مثبت، همراه با تمریناتی مثل: تن آرامی، تمدد اعصاب و دوری از تنش‌های روزانه، انجام فعالیتهای لذت‌بخش و مفید، در دوران استرس بارداری، می‌تواند بسیار در بهتر شدن روحیه مادر و کاهش استرس وی تاثیرگذار باشد.
مادر باید به خود یادآوری کند که استرس بارداری و عدم کنترل آن، حتی می‌تواند منجر به عواقبی شود که او به‌خاطر آنها دچار استرس شده است. مثلا: حتی می‌تواند موجب سقط جنین اوگردد و یا منجر به زودتر به دنيا آمدن جنین و یا نارس بدنیا آمدن آن گردد و پذیرش این نکته که به راحتی می‌تواند استرس خود را کنترل کند و از عواقب آن جلوگیری کند، در كنترل استرس بارداری مادر بسیار مهم است.
تغذيه سالم و استرس بارداری
از نکات دیگری که در کنترل و کاهش استرس بارداری مادر تاثیرگذار است، تغذیه مناسب و کنترل شده زیر نظر پزشک می‌باشد. از مواد غذایی که بهتر است مادر در تغذیه خود آنها را لحاظ کند، شامل ماهی و سبزیجات و رساندن موادی همانند، تریپتوفان، ملاتونین و سروتونین، اسیدآمینه و امگا3 می‌باشد که در مواد غذایی مثل ماهی، غلات، مغزها و سبزیجات و موادی مثل، گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و سبزیجات وجود دارند. همچنین مادران باردار حتما باید به میزان کافی در طول روز آب بنوشند و کمبود آب می‌تواند بر روی آنها اثرات روانی ناگواری داشته باشد و استرس بارداری آنها را افزايش دهد.
مادر باید در دوران بارداری به تغذیه خود بسیار توجه کند و همچنین خواب کافی را داشته باشد، زیرا نداشتن خواب کافی به‌تنهایی منجر به بهم خوردن تعادل روحی مادر در دوران بارداري و ايجاد استرس بارداری می‌باشد.
ورزش و مراقبه در استرس بارداری
فعالیتهای ورزشی و انجام کارهایی که به طور روزمره پیش‌از بارداری انجام می‌داده تا حد زیادی در ایجاد این باور در مادر که من هنوز قادرم تمام کارهای خود را به خوبی مدیریت کنم، تاثیر گذار است. البته اكنون در انجام کارها بهتر است مادر به توانمندی فعلی خود توجه نموده و در حد توان فیزیولوژیکی خود کارها را انجام داده و از فشار بیش‌ازحد بر خود خودداری کند.
نكته مهم در استرس بارداری اينست كه: مادران باردار اگر احساس استرس بسیار شدیدی دارند، طوریکه کنترل آن از حیطه آنها خارج است، حتما باید به مشاور یا رواندرمانگر مراجعه کنند و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.
از موارد دیگری که در کاهش استرس بارداری و ایجاد احساس خوشایند در مادر تاثیرگذار است اینست که: بعد از مدتی مثلا: بعد از 23 هفتگي جنين، مادر می‌تواند با با دستگاههایی صدای فرزند خود را بشنود و یا آن را ضبط کرده و مرتباً سلامتی فرزند و خودش را به خود یادآوری کند. شنيدن صداي جنين در كاهش استرس بارداری و آرامش مادر مهم است.
آگاهي از مراحل بارداری
از روشهای دیگری که در کاهش و کنترل استرس بارداری مادران در دوران حاملگي بسیار تاثیر گذار است، علاوه‌بر تغذیه سالم و خواب کافی تمدد اعصاب و فعالیت‌هایی همچون یوگا و مدیتیشن که بیان شد اینست که:
نوشتن و آماده کردن مراحلی که در هر مرحله از بارداری باید پشت سر گذاشته شود و اقداماتی که باید انجام شود تا این مرحله به سلامتی پشت سر گذاشته شود، می‌تواند در مشخص شدن گام‌های آینده و کاهش استرس بارداری مادر تاثیرگذار باشد.
مادران در دوران بارداری می‌توانند در کلاس‌های آموزشی که در این زمینه‌ها تشکیل می‌شود شرکت کنند و این آگاهی و شناخت پیدا کردن نسبت‌به دوران بارداری و اینکه هر مرحله از آن به چه چیزی نیاز دارد، بسیار در کاهش استرس بارداری مادر تاثیرگذار است.
همچنین استراحت مادران در این دوران بسیار مهم است و ایجاد یک شبکه ارتباطی خوب با اطرافیان و صحبت با آنها به‌عنوان افرادی که می‌توانند در کاهش استرس بسیار تاثیرگذار باشند، قابل‌توجه است. مثلا: صحبت با شریک زندگی، افراد خانواده و یا افرادی که مادر با آنها بیشترین ارتباط را دارد، همانند دوستان و درخواست کمک و یاری از آنها برای اینكه در این مدت در کاهش استرس بارداری مادر نقش مثبت داشته باشند، بسیار مهم است.
مادران بارداري که تنش‌های زیادی در زندگی تجربه می‌کنند، همانند اختلال در ارتباط با شریک زندگی و ارتباط با افراد تنش زا و… كه از عوامل افزايش استرس بارداری است، می‌توانند با صحبت کردن در این زمینه با شریک زندگی‌شان یا فردی که با آنها دچار تنش هستند، و كمك گرفتن از روانشناسان در اين امر، در کاهش استرس بارداری خود تاثير بسزايی داشته باشند.
همچنین اگر علایمی همانند، اختلال‌هایی حاد، مثل: افسردگی و اضطراب مزمن را در خود دیدند، حتما باید تحت نظر روانشناس یا رواندرمانگر قرار گیرند تا اين موارد و استرس بارداری را راحتتر كنترل كنند و تاثيرات مخرب اختلالات روانی خود و استرس بارداری را بر جنين و خودشان تا حد امكان كاهش دهند.
امیدواریم که اطلاعات مفیدی را به شما کاربران گرامی ارایه کرده باشیم. لطفا نظرات، پیشنهادات و انتقاداتتون رو در بخش دیدگاه های سایت، با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. در وبسایت مهدی خلیلی بهترین مطالب آموزشی روانشناسی قرار داده خواهد شد. امیدواریم از این مطالب آموزشی روانشناسی استفاده لازم را ببرید. مقاله افسردگی بارداری هم بسیار خواندنی است. پیشنهاد می شود این مقاله را نیز مطالعه نمایید.
پیج اینستاگرام مهدی خلیلی
مطلب مفیدی است. ممنون
سپاس از مطالب مفیدتون🙏😊🌹🍃
ممنون از مطالب مفیدتون