گروه درمانی شیوه‌ای از روان درمانی است که هدف آن کمک به افراد برای مدیریت وضعیت سلامت روانی یا کنار آمدن با تجربیات و رفتارهای منفی است. گروه درمانی مزایای بسیاری دارد که در این مقاله به‌تفصیل به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
گروه، یک جامعه کوچک است. آرام آرام اعضا گروه، آنگونه که در جامعه و ارتباطاتشان ظاهر می‌شوند، شروع به برقراری ارتباط با دیگر اعضا گروه می‌کنند. این روند، و تعاملات بین فردی اعضا گروه، در کنار بررسی احساسات فردی، می‌تواند به خودی الگوهای ناکارآمدی که ما دایماً از آن‌ها شکایت داریم، را به ما نشان دهند. و این سرآغاز تغییری بزرگی در زندگی شما خواهد بود.
این مقاله به بحث درباره گروه درمانی، مزایای بالقوه آن و انتظارات در طول جلسات درمانی می‌پردازد.
فهرست مطالب
گروه درمانی چیست؟
گروه درمانی نوعی روان درمانی است که شامل حضور یک یا چند پزشک متخصص روان است که در هر جلسه به چندین نفر هم‌زمان راهکارهای روان درمانی را ارایه می‌دهند.
گروه درمانی می‌تواند زمان انتظار برای مشاوره گرفتن را کاهش دهد و دسترسی افراد بیشتری به مراقبت‌های روانی را ممکن سازد. برخی از افراد علاوه بر گروه درمانی در جلسات درمانی فردی شرکت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر فقط از گروه درمانی استفاده می‌کنند.
گروه درمانی مناسب چه کسانی است؟
تناسب گروه درمانیهر کسی می‌تواند در جلسه‌های گروه درمانی شرکت کند. با این حال، درمان گروهی می‌تواند به ویژه برای افرادی که دسترسی محدودی به مراکز مراقبت‌های روانی دارند، مانند افرادی که در مناطق روستایی یا کم درآمد زندگی می‌کنند بسیار مفید واقع شود، زیرا در آن مناطق کلینیک‌های مراقبت‌های بهداشتی خیلی فعال نیستند یا کمیاب هستند.
یکی از اهداف گروه درمانی این است که افراد با تجربیات مشابه می‌توانند گرد هم آیند و تجربه‌های مشابه را با هم به اشتراک بگذارند.
گروه درمانی معمولاً بر موضوعات خاصی از سلامت روان مانند اضطراب اجتماعی یا افسردگی متمرکز است. برخی مثال‌های دیگر که در یک گروه درمانی ممکن است بر آن‌ها تأکید شود شامل موضوعات ذیل است:
- اختلال اضطراب فراگیر (نوعی اختلال اضطرابی است که به صورت نگرانی بیش از اندازه و نامعقکودول در مورد اتفاقات و فعالیت‌های روزمره تعریف می‌شود. )
- اختلال استرس پس از سانحه
- اختلال هراس
- فوبیا ( ترس شدید یا بیمارگونه که در روانشناسی به هراس یا فوبیا (phobia) شهرت دارد)
- افسردگی
- اختلال بیش فعالی با نقص توجه
- اختلال مصرف مواد
گروه درمانی همچنین می‌تواند به افراد با اختلال زیر هم کمک کند
- اندوه و سوگ
- چاقی
- درد مزمن
- کاهش وزن
- مدیریت خشم
- خشونت خانگی
- آسیب فرهنگی
- بیماری مزمن
نحوه کارکرد گروه درمانی به چه شکل است؟
اروین دی یالوم روان‌پزشک آمریکایی در کتاب خود با عنوان نظریه و عمل روان درمانی گروهی، 11 اصل گروه درمانی را ذکر کرده است که وی در این کتاب از آن‌ها به عنوان “11 عامل اصلی” یاد می‌کند. بخش‌های بعدی این مقاله این 11 اصل را از کتاب او تشریح می‌کند.
القای امید
درمانگران می‌توانند با تشخیص زمان پیشرفت اعضای فعلی و قبلی به سمت اهداف خود، امید را به اعضای گروه القا کنند. گروه‌ها معمولاً شامل افراد در مراحل مختلف درمان هستند و ممکن است روند پیشرفت هرکدام با دیگری متفاوت باشد.
با توجه به نظریه و عمل روان درمانی گروهی، مشاهده افرادی که در حال حاضر از مشکلی مشابه آن‌ها رنج می‌برند یا بهبود می‌یابند به سایر اعضای گروه این امیدواری را میدهد که آن‌ها هم به نتایج درمانی مثبت خوش‌بین باشند.
همدردی جهانی
گروه درمانی چنین قابلیتی دارد که افراد با تجربیات مشابه را دور هم جمع می‌کند. بر اساس نظریه و عمل روان درمانی گروهی، ملاقات با افراد دیگری که از مشکلات مشابه بهبود می‌یابند به مردم کمک می‌کند تا متوجه شوند تنها نیستند.
این کتاب بیان می‌کند که درک جهانی بودن تجربیات آن‌ها می‌تواند به افراد کمک کند بر انزوای جسمی و عاطفی خود غلبه کنند.
انتقال اطلاعات
اعضای گروه و درمانگران می‌توانند با به اشتراک گذاشتن اطلاعات و ارایه مشاوره، به یکدیگر کمک کنند.
نوع دوستی
اعضای گروه می‌توانند در طول درمان از یکدیگر حمایت کرده و این اطمینان خاطر را بدهند که حامی هم هستند.
طبق نظریه و عمل روان درمانی گروهی، این امر به بهبود عزت نفس و اعتماد به نفس آن‌ها کمک شایانی می‌کند.
رشد دوباره اصلاحی گروههای اولیه خانوادگی
نظریه و عملکرد روان درمانی گروهی بیان می‌کند که گروههای درمانی اغلب شبیه گروههای خانواده هستند، با یک یا دو شخصیت والدین و برخی از خواهر و برادرهای همسالان خود.
در جلسات گروه درمانی، افراد می‌توانند با تجربیات و پویایی دوران کودکی خود روبرو شوند همراه با “والدین و خواهر و برادرها”
آن‌ها می‌توانند بیاموزند که چگونه این تجربیات اولیه، شخصیت آن‌ها را شکل داده و مشخص می‌کنند که کدام رفتارها و باورها در زندگی آن‌ها بی فایده یا مخرب هستند.
سبب توسعه فن‌های معاشرت می‌شود
با توجه به نظریه و عمل روان درمانی گروهی، اعضای گروه می‌توانند بازخوردهای اصلاحی بدهند و دریافت کنند که می‌تواند به آن‌ها در تعاملات اجتماعی خارج از گروه کمک کند و رشد اجتماعی و تعاملات بین فردی را ارتقا بخشد.
رفتار تقلیدی
اعضای گروه ممکن است رفتارهایی را که در بیشتر اعضای ارشد یا درمانگران مشاهده می‌کنند، تقلید کنند. بر اساس نظریه و عمل روان درمانی گروهی، در نهایت اعضای گروه می‌توانند درک بهتری از خود به دست آورند.
یادگیری بین فردی
بر اساس نظریه و عمل روان درمانی گروهی، گروه درمانی انعکاسی از جهان اجتماعی فرد است. از طریق بازخورد و مشاهده خود، اعضای گروه می‌توانند از نقاط قوت و محدودیت‌های رفتار بین فردی خود آگاهی یابند. و به مراجعین می‌آموزد روابط بین فردی حمایت‌گرانه داشته باشند.
انسجام گروهی
با توجه به نظریه و عمل روان درمانی گروهی، به عنوان بخشی از گروه با هدف مشترک، اعضا می‌توانند احساس تعلق داشته باشند. نویسنده میگوید در نتیجه اعضا ممکن است احساس راحتی بیشتری برای ورود به گروه داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است تمایل بیشتری برای اعمال تغییرات رفتاری که به عنوان بخشی از درمان یاد می‌گیرند، داشته باشند. به اعضا احساسی از پذیرش و تعلق داشتن می‌بخشد.
پالایش روانی یا تزکیه نفس
به اشتراک گذاشتن احساسات، تجربیات و درد خود با یک گروه می‌تواند به افراد کمک کند تا عصبانیت خود را برطرف کرده و احساسات را فروکش کنند و موجب آزادسازی احساسات سرکوب شده می‌گردد.
با توجه به نظریه و عمل روان درمانی گروهی، این فرایند می‌تواند منجر به بینش‌های ناگهانی شود و درنتیجه شیوه‌های درک و واکنش افراد از زندگی را تغییر میدهد.
مؤلفه‌های وجودی
طبق نظریه و عمل روان درمانی گروهی، جلسات گروه درمانی فضا و زمان را برای افراد فراهم می‌کند تا عوامل وجودی ناراحت کننده مانند از دست دادن و مرگ را بهترکشف کنند. و افراد را آگاه می‌سازند که زندگی با وجود درد، مرگ و ناراحتی همچنان ادامه می‌یابد.
همچنین اعضای گروه می‌توانند با یادگیری اینکه در نهایت کنترل رفتارها، اعمال و انتخاب‌های خود را در دست بگیرند، احساس اعتماد به نفس قوی‌تری را در درون خود ایجاد کنند.
ارویم یالوم در کتاب رواندرمانی گروه، میگوید تاثیر گروه درمانی اگر بیشتر از درمان فردی نباشد، کمتر از آن نیست. گروه درمانی امکانات گستردهای را برای رشد در اختیار اعضا گروه قرار میدهد. البته شاید عنوان گروه درمانی یا درمان گروهی برایتان ناآشنا باشد، اما باور کنید تاثیرات بسیار شگفت انگیری خواهد داشت. ما توصیه میکنیم برای عزیزانی اسیر چالشهای روانی هستند، به گروهی پیوندند تا بتوانند از این موانع سختی زندگی راحتتر عبور کنند.
انواع مختلف گروه درمانی
انواع مختلفی از گروه درمانی وجود دارد و مدل‌های درمانی از گروهی به گروه دیگر متفاوت است. بخش‌های زیر پنج نمونه از رایج‌ترین انواع معتبر گروه درمانی را معرفی می‌کند.
گروههای آموزشی روان‌شناختی
درمان گروهی روان‌شناختی بر آموزش منبع معتبر بر اعضا درباره شرایط آن‌ها و ارایه راهکارهای مقابله‌ای جدید متمرکز می‌سازد. این گروه‌ها معمولاً بر وضعیت خاصی مانند اختلال مصرف مواد مخدر، اضطراب یا فوبیا تمرکز می‌کنند.
گروههای توسعه مهارت
گروههای توسعه مهارت‌ها بر منبع معتمد تمرکز می‌کنند و مهارت‌هایی را که اعضا برای مقابله با برخی شرایط بهداشت روانی نیاز دارند را معرفی و بهبود می‌بخشد.
این گروه‌ها ممکن است جنبه‌هایی از گروههای آموزشی روانی را شامل شوند.
با این حال، هدف کلی شامل تقویت منابع رفتاری و شناختی اعضا برای کمک به آن‌ها در انتخاب مثبت و اجتناب از موقعیت‌های مضر است.
گروههای رفتاری شناختی
درمان گروهی رفتاری شناختی تلاش می‌کند تا منبع معتبری را تغییر دهد تا بتواند باورهایی را که فرد وادار به رفتارهای منفی یا مضر می‌شود ، تغییر دهد. اشاره به یک رویکرد گروهی است که از روش‌های رفتاری شناختی، رابطه‌ای و گروهی برای افزایش مهارت‌های مقابله‌ای شرکت کنندگان استفاده می‌کند و مشکلات ارتباطی و بین فردی را که بیماران ممکن است تجربه کنند، بهبود می‌بخشد.
به عنوان مثال، گروههای رفتاری شناختی که بر اختلال مصرف مواد تمرکز می‌کنند، با شناسایی موقعیت‌ها و محیط‌هایی که باعث ایجاد رفتارهای اعتیاد آور می‌شوند ، شروع بکار می‌کنند. با این درک، اعضا می‌توانند استراتژی‌های مدیریتی را توسعه دهند که از کاهش مصرف مواد مخدر پشتیبانی می‌کند.
گروههای حمایتی
گروههای حمایتی می‌توانند به مردم کمک کنند تا با تغییرات مهم زندگی مانند از دست دادن یکی از عزیزان خود راحت ترکنار بیایند.
در گروههای حمایتی، اعضا پذیرش بدون قید و شرط را یاد می‌گیرند. پذیرش بی قید و شرط زندگی فرآیند پذیرش چیزهایی است که نمی‌توانیم آن‌ها را تغییر دهیم. این گروه همچنین اعضای خود را تشویق می‌کند تا درباره باورها و رفتارهای شخصی خود تأمل کنند.
گروه درمانی روابط بین فردی
مدل گروه درمانی بین فردی، از رویکرد روان پویایی منبع معتبر برای ترویج تغییرات مثبت استفاده می‌کند. روان پویایی یک مکتب روانشناسی است که تجربیات اولیه زندگی و باورها و احساسات ناخودآگاه فرد را پایه و اساس شخصیت و رفتارهای او می‌داند.
رویکرد روان پویایی شامل تمام نظریه‌های روانشناسی می‌شود که عملکرد انسان را بر اساس تعامل محرک‌ها و نیروهای درونی شخص، به ویژه ضمیر ناخودآگاه و بین ساختارهای مختلف شخصیتی مورد مشاهده قرار میدهد. گروههای درمانی بین فردی بیشتر بر پویایی گروههای بین فردی و کمتر بر روانشناسی فردی تمرکز می‌کنند.
آیا درمان گروهی مؤثر است؟
به نظر می‌رسد گروه درمانی بخصوص برای افسردگی مؤثر است. یک مطالعه درباره درمان گروهی افسردگی به این نتیجه رسید که درمان گروهی می‌تواند منجر به پیشرفت‌های قابل توجهی در سطح گروهی و فردی شود.
با این حال، نویسندگان خاطرنشان می‌کنند بسیاری از افراد در طول مطالعه آن‌ها گروه درمانی را کنار گذاشتند. در مطالعه دیگری از یک منبع معتبر، محققان اثربخشی برنامه گروه درمانی 7 هفته‌ای همراه و تحت وب را برای درمان افسردگی موردبررسی قرار دادند.
شرکت کنندگان بهبود قابل توجهی در علایم افسردگی و سلامت کلی گزارش کردند. این پیشرفت‌ها در طول دوره پیگیری 3 ماهه ثابت ماند. همچنین، نویسندگان یک مقاله در سال 2019 مطالعه 33 مورد اثرات گروه درمانی بر اختلالات مصرف مواد را مرور کردند.
آن‌ها دریافتند که گروه درمانی تأثیرات متوسطی بر وضعیت روانی در مقایسه با عدم درمان دارد و افرادی که در گروه درمانی قرار دارند بیشتر از افرادی که در درمان ثبت نام نکرده‌اند در آینده سمت مصرف مواد نرفته‌اند.
مزایای گروه درمانی
با توجه به نظریه و عمل روان درمانی گروهی، گروه درمانی ممکن است چنین مزایایی برای اعضا داشته باشد.
- مکانی امن برای افراد برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود و کشف ماهیت اصلی و وضعیت سلامت روانی خود
- مکانی برای دریافت حمایت و حمایت از دیگران که مشکلات مشابهی را تجربه می‌کنند
- مواجهه با رفتارها، افکار و باورهای جدید که ممکن است دیدگاه افراد را تغییر دهد
- مکانی که مردم احساس می‌کنند تنها نیستند
- سیستم‌های پشتیبانی مثبت
- جایگزینی مقرون به صرفه به جای جلسات درمانی تک‌نفره
از جلسات گروه درمانی چه انتظاری باید داشت
گروه درمانی شامل حضور یک یا چند روانشناس است که گروههای کوچک یا حداکثر 15 نفره را رهبری می‌کنند. جلسات گروهی هفته‌ای یک‌بار تشکیل می‌شود و حدود 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد.
جلسات درمانی گروهی می‌تواند در محیط‌های مراقبت‌های بهداشتی و مراکز اجتماعی مانند دفاتر درمانی، بیمارستان‌ها و کتابخانه‌ها برگزار شود. گروه‌ها در یک اتاق آرام با صندلی‌های دایره‌ای تشکیل می‌شود تا اعضای گروه به‌راحتی یکدیگر را ببینند.
در ابتدای جلسه، اعضای گروه خود را معرفی کرده و دلایل حضور در گروه درمانی را بیان می‌کنند. آن‌ها ممکن است درباره پیشرفت خود و درباره هرگونه مانع یا موانعی که از آخرین ملاقات تجربه کرده‌اند ، بحث کنند.
فعالیت‌های دقیق در جلسات گروه درمانی از گروهی به گروه دیگر کاملاً متفاوت است. با این حال، تمرکز این فعالیت‌ها بر ارتقای ارتباطات صادقانه، ایجاد اعتماد بین اعضای گروه و روانشناسان آن‌ها است.
نحوه پیوستن به گروه درمانی
افراد می‌توانند از طریق وب سایت مهدی خلیلی در جلسات گروه درمانی ثبت نام کنند.
عواملی که در پیوستن به گروه درمانی باید مد نظر قرار گیرد
افراد ممکن است هنگام جستجوی گروه درمانی به عوامل زیر توجه کنند
- آیا آن‌ها تمایل پیوستن به گروهی را دارند که بر تجربه خاصی یا وضعیت سلامت روانی خاصی تمرکز می‌کنند یا خیر
- آیا آن‌ها مدل‌های گروه درمانی خاصی را ترجیح می‌دهند یا خیر
- آیا می‌خواهند در جلسات گروه درمانی حضوری شرکت کنند یا جلسات گروهی آنلاین را ترجیح می‌دهند
- آیا احساس راحتی بیشتری می‌کنند یا خیر؟ از اینکه با افرادی دارای تجربیات مشابه صحبت می‌کنند
هزینه‌های مراقبتی، پوشش بیمه و گزینه‌های مقرون به صرفه در گروه درمانی
هزینه‌های گروه درمانی بسته به درمانگر، اندازه گروه و محل آن متفاوت است. درمان گروهی معمولاً هزینه کمتری نسبت به درمان فردی دارد زیرا درمانگران به طور هم‌زمان با چندین نفر کار خواهند کرد و هزینه بین آن‌ها تقسیم می‌شود.
داشتن بیمه درمانی می‌تواند هزینه درمان گروهی و سایر مشاوره های فردی را کاهش دهد. مسایل مرتبط با بیمه را حتما از شرکت بیمه خود بپرسید و اطلاعات کافی کسب کنید.
خلاصه مطلب
گروه درمانی جایگزینی برای درمان فردی ارایه میدهد.
در جلسات گروه درمانی، افراد می‌توانند با اشخاصی که تجربیات مشابهی را به اشتراک می‌گذارند ملاقات کنند. یک یا چند روانشناس معتبر یا سایر متخصصان مراقبت‌های روانی جلسات گروه‌درمانی را هدایت می‌کنند.
انواع مختلفی از مدل درمانی گروهی وجود دارد. با این حال، اکثر گروه‌ها تمرکز خود را بر معرفی اعضا به رفتارهای جدید و مثبت‌تر قرار می‌دهند تا بتوانند با رویدادهای مهم زندگی و علایم سلامت روانی بهتر کنار بیایند.
در وبسایت مهدی خلیلی بهترین مطالب آموزشی روانشناسی قرار داده خواهد شد. امیدواریم از این مطالب آموزشی روانشناسی استفاده لازم را ببرید.
مقاله اختلالات شخصیت را حتما قبل از ورود به جلسات گروه درمانی مطالعه نمایید.
دکتر خلیلی استاد به تمام معنای کلاسهای گروه درمانی فقط خودتونید چون من با اینکه این همه گروههای مختلف با اساتید مختلف رفتم ولی هیچکدام به خوبی شما و تکنیکهایتان نبود ممنون🙏
بسیار عالی و کاربردی بود
گروه درمانی میتونه کمک کنی تا بدونیم ما تو مشکلاتمون تنها نیستم. دکتر خلیلی و دکتر ادب دوست بسیار ازتون آموختیم. سپاس
خیلی مفید بود سپاس
جلسات کاربردی و مفیدی که هر کسی باید تجربه شرکت در اونو داشته باشه. 👌🏻
من تا حالا توی گروه درمانی شرکت نکردم ولی توی برنامه هام هست که یک موقع که شرایط مناسب بود شرکت کنم.
من شخصا راههای زیادی امتحان کردم و پیش مشاوران متعددی رفتم و با اطمینان میتونم بگم نحوه درمان دکتر خلیلی و جلسات گروه درمانی ایشان برای من بسیار تاثیر گذار بود و خیلی بهم کمک کرد .