فهرست مطالب
زوج درمانی هیجان مدار چیست؟ (EFT) Emotionally Focused Therapy
زوج درمانی هیجان مدار سوزان جانسون یا EFT یک درمان کوتاه مدت و مداخله ای برای کم کردن آشفنگی و نگرانی در رابطه های عاطفی دربزرگسالان است و ایجاد دلبستگی ایمن تراست. این رویکر زوج درمانی هیجان مدار در خانواده ها با عنوان EFFT مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد این اسم خود نشان می دهد که هیجان به عنوان یک عامل سازمان دهنده مهم در تجربه های درونی و عنصر اساسی و کلیدی در تعاملات عاطفی است.
در درمانهای زوج درمانی توجه ای مهم به هیجان می شود و به عنوان عنصر اساسی و کلیدی مورد نظر است. واژه هیجان به لاتین به معنی حرکت کردن است در زوج درمانی هیجان مدار یا EFT با استفاده از قدرت هیجان، زوج ها را به حرکت درمی آورد و درتعاملات آنها پاسخ های جدید ایجاد کرده است که منجربه حرکت و تغییر موزون روابط میشود. در روش زوج درمانی خانم سوزان جانسون درمان متمرکز بر هیجان بالاترین نرخ تحقیق در زوج درمانی را دارد و باعث شده که درمان هیجان مدار در درمان انفرادی هم گسترش یابد.
نظریه دلبستگی و درمان هیجان مدار
در این مدل همه هیجان های اولیه زیستی و درونی هستند و در پاسخ به تهدیدهای دلبستگی آشکار میشوند و هیجان های واکنشی و ثانویه هیجان های ابزاری هستند و الگوهای ناکارآمد تعاملی را با توجه کردن به هیجان های اولیه باید تغییر داد. درسیستم های انگیزشی این رویکرد، نظریه دلبستگی بالبی تقش مهم و اساسی دارد. در تئوری بالبی نیاز اولیه به دانش بیشتر عشق و سیستم های مراقبتی و ارتباطی گسترش یافته است. این هیجان ها در رویکرد زوج درمانی جانسون درسه مرحله تشکیل شده که به منظور بازسازی پیوند های دلبستگی، ایجاد توانایی تنظیم مشترک هیجان و در نهایت خود تنظیمی زوجین است.
سوزان جانسون متولد 9 دسامبر 1947 نویسنده و روانشناس انگلیسی که همه ی آثار او درزمینه روانشناسی روابط بین فردی و وابستگی های عاطفی است. خانم جانسون مهارت های ارتباطی و مهارت های مربوط به گفت و گو کردن را آموزش میدهد و از قواعد و نظریات روانکاوی نیز درعرصه روابط عاطفی کمک می گیرد. در رویکرد زوج درمانی جانسون رویکرد های دیگری مثل رویکرد تجربی، انساگرایانه، سیستمیک و نظریه دلبستگی ادغام شده اند. در مبانی نظری رویکرد هیجان مدار ابتدا فرایند های بین فردی و سپس فرایند های درونی اهمیت دارند که در نتیجه ی آن دلبستگی کارآمدی بین افراد ایجاد میشود. .
بهترین زوج درمانگر هیجان محور
در نظریه زوج درمانی سو جانسون روی ارتباط همسران در زمینه در دسترس و پاسخگو بودن کار میکند، برجسته‌ترین نقاط مزایای این زوج درمانی عبارتند از
- توصیف صریح فرضیات و راهبردها
- کوتاه مدت بودن
- قابل آموزش به طیفی گسترده
- قابل استفاده برای انواع مراجعین
در واقع دکتر سو جانسون معتقد است EFT به شما حل مسئله یاد نمی‌دهد، نصیحت نیز نمی کند بلکه به صورت بنیادین کار میکند به این معنی که به زوجین نشان میدهد چگونه یکدیگر را در رابطه تحریک (به تعارض) می‌کنند، چگونه کنترل هیجانی خود را از دست می‌دهند و چگونه یکدیگر را به ارتباط تعارضی اشتباه می‌کشانند که منجر به قطع رابطه هیجانی و عاطفی میشود. درمانگرEFT در واقع پریشانی زوجین را درک میکند چون آنها کار با علایم عاطفی را آموخته و می‌دانند چگونه در ارتباط یک راه جدیدی را ایجاد کنند.
درمان هیجان مدار یک رویکردِ ساختارمند و کوتاه‌مدت (بین 8 تا 20 جلسه) زوج درمانی است که در دهه هشتاد میلادي توسط سو جانسون و لزلی گرینبرگ معرفی شد. این رویکرد هم کاربرد خانوادگی و هم انفرادي دارد. هدف از زوج درمانی هيجان‌مدار (مدل جانسون) برقراری پیوند عاطفی بین یک زوج است که بر اساس نظریه دلبستگی بالبی و تحقیقات بسیار وسیع و مدون، در طول 40 سال قبل شکل گرفته است.
جان بالبی فهمیده بود که مردم و حیوانات عالی یک نیاز درونی به احساس دلبستگی و دریافت تسلی و آرامش از نزدیکان خود دارند. امروزه دانشمندان بر این باور اند که دلبستگی در بزرگسالی نیز دارای کارکرد حفظ بقاء است، چرا که به صورت مطلوب، دلبستگی‌های دوران بزرگسالی هم می‌توانند عشق، آرامش، حمایت و حفاظت از آنان را در تمام دوران زندگی تامین نمایند.
هرچند بخاطر گذشنه روابط‌مان، و چرخه‌ي تعامل های منفی که به همراه همسرمان در آن گیر می کنیم، خیلی از ما با مقوله اعتماد کردن، ابراز احساسات، و خودافشاگری برای عزیزان خود، سخت مشکل داریم. وقتی زوج‌ها در مورد مسایلی از قبیل حسادت، روابط جنسی و پول مجادله می‌کنند، ریشه‌های این بگو مگوها غالبا نوعی اعتراض از سوی یکی نسبت به عدم اعتماد، گسست عاطفی، یا عدم احساس امنیت و راحتی با فرد دیگر است.
بهترین مشاور خانواده در تهران
وقتی افرادیکه به آنها دلبستگی داریم، در دسترس نباشند، یا به نیازهای ما به نزدیکی عاطفی و حمایت، پاسخ داده نشود، احساس پریشانی می‌کنیم و ممکن است مضطرب، هراسان، کناره گیر یا بی خیال شویم. این رفتارها می تواند به شکل عادت نیز در بیاید. همچنین این الگوهای رفتاری سمی، به روابط زوجین مسلط میشوند و درد و رنج زیادی را با خود به ارمغان میاورند. در زوج درمانی EFT درمانگران روی این الگوها تمرکز کرده و تلاش می‌کنند چرخه تعامل منفی را در یک محیط به دور از قضاوت، تغییر دهند.
نقطه قوت زوج درمانی EFT تمرکز آن بر روابط عاطفی است. EFT برمبناي دیگاه دلبستگی که از اعتبار قابل توجهی برخوردار است در خصوص عشق بزرگسالی تدوین شده است. این دیدگاه امکان درک روشنی از غم ناشی از پریشانی زوجی، اهداف درمانی و لحظات کلیدی که ارتباط عاطفی را تعریف می‌کنند، به دست میدهد. زوج درمانی EFT می تواند نقاط قوت پیوند میان زوجین را شناسایی کند. از دید این رویکرد زوج درمانی، پریشانی زوجی در اثر جذب احساسات منفی، نهادینه میشود. وظیفه مهم زوجین در EFT بنا کردن یک «بهشت امن» در رابطه‌شان می باشد.
کار زوج درمانی هم تمرکز کردن روی نیازهای اولیه و بنیادی آنها است. مثل نیاز به نزدیکی عاطفی، نیاز به دریافت پاسخ و نیاز به امنیت از جمله نیازهای اولیه ای هستند که احتمالا ریشه تمام مشکلات ارتباطی را تشکیل می‌دهند. وقتی بتوانید آن بهشت ایمن بنا کنید و پیوندهای عاطفی را بازسازی کردید، شما قادر به مدیریت و کنترل تعارض‌های میان خود می‌شوید.
در ضمن دست از لاک دفاعی خواهید کشید و هر دو قادر خواهید بود پیام‌های روشنی به یکدیگر بدهید و پیام اصلی طرف مقابل را نیز به روشنی دریافت کنید. در این زمان شما می‌توانید با هم همکاری، مسایل را حل کنید و به توافق جدیدی برسید و در یک کلام بصورت یک تیم عمل کنید. این رمز موفقیت یک رابطه موفق، دیرپا و عاشقانه است.
رویکرد حل مسئله ویرجینیا ستیر در زوج درمانی
خانم ویرجینیا ستیر سیستم خانواده را یک نظام متوازن می داند. خانم ستیر تمایل داشت هزینه ای را که هر عضو خانواده برای حفظ توازن کلی آن می پردازد مشخص کند. انسان ها همگی در پی رشد و کمال هستند و همچنین همگی از تمامی منابع مورد نیاز جهت شکوفایی خویشتن را دراختیار داریم. ستیر سه دسته عوامل موثر بر رشد و تحول خانواده و زوج را معرفی میکند به نام مثلث روان، بدن و احساس. مدل زوج درمانی ستیر به افراد کمک میکند تا عواطف خود را بروز دهند. هدف زوج درمانی در مدل ستیر افزایش همزمان تعلق اعضا به یکدیگر و استقلال و حل مسئله در آنهاست.
تغییر الگو های ارتباطی از دیگر اهداف زوج درمانی ستیر است. از دید روانشناسی انسانگرایانه می توان این اهداف زوج درمانی ستیر را یافت:
- آزادی در آنچه اینجا و اکنون می بینیم و می شنویم تا چیزی که می بایست باشیم یا خواهیم بود.
- آزادی در تجربه احساس کنونی تا چیزی که باید تجربه می شد.
- آزاد بودن برای دادن درخواست تا اینکه منتظر اجازه طرف مقابل برای درخواست کردن باشیم.
- آزادی برای گفتن چیزی که احساس و فکر می کنیم تا چیزهایی که باید گفته شود.
عوامل مهم در زوج درمانی حل مسئله محور
تاب آوری و حل مسئله در زندگی زوج ها جزیی از عواملی هستند که منجر به دوام زندگی آنها می شود. در یک تحقیق که توسط ستیر با هدف بررسی اثربخشی خانواده درمانی برتاب آوری و حل مسئله زوج ها انجام شد. به ترتیب به خانواده ها آموزشهای زیر داده شد.
- ارزش های شخصی و ميزان توجه هر فرد به خود و بحـث در مـورد ارتبـاط های زناشويی
- تمرين فنون توجه كردن، حرف زدن و گوش دادن به یکدیگر
- تكنيک توجه به حالات یکدیگر
- تشريح الگوهای ارتباطي و اجرای اين الگوها از سوی زوجین
- تمرين الگوی پيام رسانی به صورت همخوان
- توضیح در مورد تکنیک تماس و نقش آن در روابط
- تكنيک الگوسازی ارتباط موثر با استفاده از پيام های «من».
- تشريح تکنیک موانع براي نشان دادن اين موضوع كه همه اعـضا بـه نوعی با هم در ارتباط هستند.
- اجرای تكنيک نقشه خانوادگی.
- آموزش برقرار ی ارتباط با يكديگر به صورت مـستقيم و روشن و درباره احساساتشان صحبت كنند و آنها را ابراز كنند.
به نظر ستیر بقای افراد در رابطه را وابسته به ارتباط روشن و شفاف می دانست. بسیاری از موانع از قبیل برداشت های متفاوت افراد از مفاهیم ضمنی و وجود پیام های ضد و نقیض ممکن است از بوجود آمدن چنین ارتباطی جلوگیری کنند.
امیدواریم که اطلاعات مفیدی را به شما کاربران گرامی در مورد زوج درمانی ارایه کرده باشیم. لطفا نظرات، پیشنهادات و انتقاداتتون در مورد زوج درمانی را در بخش دیدگاه های سایت، با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. در وبسایت مهدی خلیلی بهترین مطالب آموزشی روانشناسی قرار داده خواهد شد. امیدواریم از این مطالب آموزشی روانشناسی استفاده لازم را ببرید. مقاله خانواده درمانی هم بسیار خواندنی است. پیشنهاد می شود این مقاله را نیز مطالعه نمایید.
عالی بود👌🏻
مثل همیشه عالی و کامل
مثل همیشه عالی بود.
جایی مشاوره میرفتم‌یک روز کسی رو که باهاش دوست بودم بردم. گفت دیگه کسی رو نیار. معیارش بعد ازدواج بود. ولی در هر صورت قبل ازدواج هم احتیاج به مشاوره هست.