8 ویژگی اختلال شخصیت وابسته

اختلالات شخصیت را میتوان اختلالات روانی ای تعریف کرد که در آن الگوی فکری و عملکرد و رفتار فرد ناسالم می شود.  این دسته اختلال ها معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می شوند. اختلال های شخصیتی چند نوع هستند که برای تسهیل در شناخت آنها به سه گروه طبقه بندی می شوند. این طبقه بندی بر اساس علایم و ویژگی های افراد مبتلا و شباهت های آنها صورت می گیرد که هر دسته با دسته ی بعدی تفاوتی خاص دارد.

موضوع اصلی مقاله ما در مورد اختلال شخصیت وابسته می باشد که در دسته ی سوم یا تایپ c قرار گرفته است که مشخصه ی این دسته رفتار و تفکر مضطربانه و همراه با ترس آنهاست.

اختلال شخصیت وابسته

همه ی ما با افراد وابسته آشنایی داریم. ممکن است برخی افراد در تصمیم گیری های مهم به دیگران وابسته باشند و نیاز داشته باشند اما همه ی این ها باعث نمی شود وابستگی را با اختلال شخصیت وابسته یکسان بدانیم. یکی از شایع ترین اختلال های شخصیت، شخصیت وابسته است. در اختلال شخصیت وابسته شخص نه تنها در تصمیم گیری های مهم بلکه در تصمیمات عادی هم به دیگران متکی می باشد. این موضوع باعث می شود فرد ترسی نامعقول از طرد شدن داشته باشد در نتیجه حتی اگر عقیده و خواسته ی خودشان با عقیده ی دیگران متفاوت باشد از ترس طرد شدن آن را به زبان نمی آورند و ممکن است از حرف دیگران پیروی کنند.

وابستگی هایی که اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته دارند عموما یک طرفه است. فرد تنها در تلاش برای برطرف کردن نیاز های شخصی و عاطفی خودش توسط دیگران است و برای این موضوع ممکن است هر کاری انجام دهد چرا که ترس شدید در اختلال شخصیت وابسته از طرد شدن به او احساس نا امنی و اضطراب شدیدی را القا می کند که وقتی به نیاز او پاسخ داده نمی شود به شدت اعتماد به نفس خود را از دست می دهد. آنها نسبت به هر انتقادی حساس هستند و سعی می کنند تایید دیگران را به دست بیاورند.

تفاوت شخصیت وابسته و شخصیت اجتنابی

مبتلایان به اختلال شخصیت وابسته با اختلال شخصیت اجتنابی در احساس بی عرضگی و بی کفایتی، حساس بودن به انتقاد و نیاز به قوت قلب مشابه هستند اما تفاوت این دو اختلال چیست ؟ در اختلال شخصیت وابسته بر عکس شخصیت اجتنابی فرد با چسبیدن به روابط میان فردی سعی در برطرف کردن نیاز خود و پاسخ به این احساسات دارد در حالی که فرد اجتنابی از برقراری روابط اجتناب می کند.

علایم شخصیت وابسته

در اختلال شخصیت وابسته نیاز بیش از حد و در همه ی جنبه های زندگی به مراقبت شدن دیده می شود که نتیجه ی آن داشتن رفتاری سلطه پذیر و متکی و ترس از جدایی است. شروع اختلال شخصیت وابسته در اوایل بزرگسالی است و فرد برای اینکه مبتلا به این اختلال تشخیص داده شود لازم است پنج مورد یا بیشتر از علایم زیر را داشته باشد البته که تشخیص آن کار یک روانشناس بالینی است و نباید به راحتی به هر کس برچسب داشتن اختلال شخصیت وابسته بزنیم.

• افراد شخصیت وابسته افراد همیشه نیازمند به دیگران هستند. اگر توصیه و قوت قلبی یا تایید دریافت نکنند به شدت مشکل دارند و این رفتار با وابستگی ساده متفاوت است.
• مسئولیتی نمی پذیرند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته نه مسئولیت زندگی خود را قبول می کنند و نه مسئولیت های عادی و روزمره بنابراین در اکثر زمینه ها مسئولیت خود را به دیگران محول می کنند.
• شخصیت وابسته اکثرا قدرت نه گفتن و مخالفت با دیگران را ندارند. ترس از ترد شدن، نبودن منبعی برای وابستگی، ترس از عدم دریافت حمایت و تایید نشدن موجب می شود که در مخالفت با دیگران مشکل داشته باشند. البته به این نکته توجه شود که این ترس با ترس واقع بینانه از عاقبت مخالفت فرق دارد و نباید این ترس واقع بینانه را از علامت اختلال شخصیت وابسته به شمار آورد.
• برای شروع کردن کار و انجام مستقل آن دچار مشکل هستند. این موضوع به دلیل نداشتن انگیزه و انرژی نیست بلکه به دلیل نداشتن اعتماد به قضاوت و توانایی خود می باشد.
• وقت و انرژی زیادی را صرف می کنند تا مراقبت و حمایت دیگران را به دست آورند. این تلاش تا حدی است که شخص حتی داوطلبانه کارهایی را انجام می دهد که در حقیقت تمایلی به انجام آن ندارد و حتی ممکن است از انجامش بیزار باشد.
• شخص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته وقتی تنها می ماند احساس ناراحتی و درماندگی می کند. این احساس به این دلیل است که ترسی اغراق آمیز دارد از این که شاید نتواند از خود مراقبت کند.
• بعد از قطع یک رابطه ی صمیمی.، فورا به رابطه ای دیگر رو می آورد تا احساس نیازش به حمایت و مراقبت تامین شود.
• داشتن مشغله ی ذهنی غیر واقع بینانه و فکر و ترس شدید تنها ماندن و مجبور به مراقبت از خود شدن.

شخصیت وابسته در رابطه

با توجه به مطالبی که گفته شد رابطه با یک فرد دچار اختلال شخصیت وابسته کاملا قابل پیش بینی است. این فرد انگار هیچ اراده ای از خودش ندارد و تنها به فرد دیگر رابطه تکیه می کند. عموما رابطه ها با این اشخاص چه دوستانه و چه عاشقانه سرانجام خوبی ندارد. این افراد بار هیچ مسئولیتی را به دوش نمی کشند و این تمام موضوع نیست بلکه مسئولیت خود را هم به دیگران محول می کنند. برای آنان خود رابطه و فرد ممکن است چندان اهمیتی نداشته باشد بعد از حتی صمیمانه ترین رابطه و به پایان رسیدن آن سریعا رابطه ای دیگر را جایگزین قبلی می کنند.

ازدواج با شخصیت وابسته

به طور کلی افرادی که دچار هر نوع اختلال شخصیت هستند به هیچ عنوان برای ازدواج مناسب نیستند. آمار ها و تحقیقات نشان می دهد در ازدواج با این اشخاص پس از مدتی نارضایتی های شدیدی از زندگی زناشویی به وجود می آورد. آمار طلاق هم در این افراد بسیار بالا است.

از طرفی فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به شدت محتاج توجه شریک خود است. گاهی فهمیدن اینکه در سر آنها چه می گذرد و درک احساس واقعی آنها سخت است. این افراد اکثرا شرایط شریک خود را نادیده می گیرند و تنها تلاش می کنند که احساس نیاز و محبت خود را ارضا کنند.

چگونه با شخصیت وابسته رفتار کنیم

از آنجایی که شیوه ی رفتار ما با شخصیت وابسته – مخصوصا اگر رابطه ی نزدیک و خانوادگی باشد – می تواند باعث شود که رفتار و افکار او نهادینه شود بنابراین اهمیت زیادی دارد. زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته دشوار است چرا که او بار همه مسئولیت ها را به دوش طرف مقابل می اندازد. دیده شده که کمک کردن های بیش از حد به شخصیت وابسته باعث تقویت احساس ناتوانی در او می شود و با ادامه دار شدن این کمک ها مستقل شدن برای او سخت تر خواهد شد. پس در رفتار با این افراد تا جای ممکن باید مراقب بود که تقویت کننده ی رفتار و افکار نادرست او نباشیم.

برای این موضوع می توان چند مورد از این شیوه ی رفتار با مبتلا به اختلال شخصیت وابسته را چنین گفت : ۱- تشویق فرد برای ابراز کردن قاطع احساسات خود ۲- هدایت فردی که اختلال شخصیت وابسته دارد برای درمان ۳- تقویت مهارت های فردی او در حل مسئله و آموزش دادن مسئولیت پذیری به جای قبول مسئولیت هایش

تست اختلال شخصیت وابسته

همان طور که پیش تر گفته شد تشخیص این اختلال بر عهده روانشناس بالینی است اما تست هایی وجود دارد که به ما کمک می کند تا حدودی از وضعیت فرد آگاه شویم و لزوم مراجعه به روانشناس را نشان دهد. انجام این تست تا حدودی بینش می دهد که شرایط فرد چگونه است ولی برای تشخیص مناسب نیست چرا که نتیجه ی اینگونه پرسشنامه ها می تواند تنها یک ملاک از چندین ملاک برای تشخیص اختلال شخصیت وابسته باشد. در نهایت اگر حس کردید خودتان یا فردی نزدیک به شما ممکن است مشکلات وابستگی داشته باشید بهتر است به متخصص مراجعه کنید.

درمان شخصیت وابسته

در درمان اختلال شخصیت وابسته متاسفانه وابستگی آنها یک هدف مهم درمان که مستقل شدن آنان و مسئولیت پذیر بودن است را تهدید می کند اما اینطور نیست که کاملا مقاوم به درمان باشند. هدف آنها از مراجعه به درمانگر عموما رفع وابستگی و مستقل شدن نیست بلکه به نوعی منتظر معجزه هستند تا روابطشان را بهبود دهند و یا احساس اطمینان کسب کنند و یا حتی می خواهند یک متخصص به آنها بگوید در زندگی چه کنند.

برای درمان اختلال شخصیت وابسته در ابتدا لازم است مشخص شود که در چه حوزه هایی به دیگران متکی هستند تا در همان حوزه ها تمرکز بیشتری داشته باشیم. باید با افکار اشتباه فرد آشنایی پیدا کنیم و آنها را در مسیر اصلاح این افکار نادرست یاری دهیم. خود اظهار گری.، توانایی حل مسئله و قدرت تصمیم گیری را در شخص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته با تمرین های مختلف تقویت می کنند تا بتواند به تنهایی زندگی خود را کنترل کند.

همه ی این راه ها و بسیاری از روان درمانی ها، درمان شناختی – رفتاری و دارودرمانی برای کمک به فرایند درمان و بهبود فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته وجود دارد که متخصصان در کنار هم انجام می دهند.

امیدواریم که اطلاعات مفیدی را به شما کاربران گرامی ارایه کرده باشیم. لطفا نظرات، پیشنهادات و انتقاداتتون رو در بخش دیدگاه های سایت، با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. در وبسایت مهدی خلیلی بهترین مطالب آموزشی روانشناسی قرار داده خواهد شد. امیدواریم از این مطالب آموزشی روانشناسی استفاده لازم را ببرید. مقاله اختلالات شخصیت هم بسیار خواندنی است. پیشنهاد می شود این مقاله را نیز مطالعه نمایید.

پیج اینستاگرام مهدی خلیلی